Ўзингизни эҳтиёт қилинг! (Тўртинчи мактуб)

• 

 

 

 

Яхшидан ёмонлар ҳам ёмонлиғ кўз тутмас,
Яхши ёмонларға ҳам яхшилиғни унутмас!

Алишер НАВОИЙ

Ассалому алайкум, АЗИЗИМ!
Омонмисиз? Дилбандларимиз, барча яқинларимиз саломатми?
Мендан сўрасангиз, туни билан йиғлаб чиққанимни ҳисобга олмаганда, ҳаммаси яхши...
Нега, дейсизми? Йиғимнинг биринчи сабаби мактубингиз, иккинчиси эса, уйимизни, фарзандларимизни, ҳамма-ҳаммани соғинганим... Шифохонага келганимга эртага бир ҳафта бўлади. Мен ҳали ҳеч қачон бунча узоқ вақт ўз уйимдан, жигарбандларимдан йироқда яшамагандим. Соғинч ёмон нарса экан…
Кеча менга йўллаган мактубингизни ўқирканман, ҳам кулдим, ҳам йиғладим! Тўғриси, сиздан хат оламан, деб сираям кутмагандим, самимий чиқибди, катта раҳмат! Бундан чиқди, “Туғруқхона ҳаёти” сизгаям “илҳом” берибди-да! “Туғруқхонадан мактублар”ни “Туғруқхонага мактублар” дея ўзгартирсак бўларкан, дея ўйладим.
Биласизми, мактубни нимага ўхшатгим келади? Оппоқ кабутарга! Улар одамлар орасидаги ришталарни мустаҳкамлайди. Албатта, яхши маънода битилган мактублар!
Хатингизни ўқигач, сизга бўлган меҳрим янаям ортганини ҳис қилдим. Айниқса, “Мени асло ўйламанг. Ҳозир фақат ва фақат ўзингиз ҳамда миттивойимиз ҳақида қайғуришингиз керак. Кейин туғруқхонада бўлаётган баъзи оғир ҳолатлардан ҳадеб сиқилиб, ўзингизни кўпам қийнаманг. Сизнинг озгина нарсадан ҳам қаттиқ таъсирланишингизни яхши биламан. Мен учун ўзингизни эҳтиёт қилинг!” дейилган жойига келганимда ҳўнграб юборганимни билмай қолдим...
Ҳар нарсага йиғлайверганимдан талабалигимда “йиғлоқ” деган от орттириб олгандим. Бу гал ҳам “йиғлоқ”лигим панд бериб қўйди. Бир пайт ўзимга келиб, мактубнинг давомини ўқийман, десам хат қўлимда йўқ. Не кўз билан кўрайки, мактубингиз ҳақиқатан ҳам оқ кабутарга ўхшаб, “учиб” юрибди: палатадошларим қўлма-қўл қилиб, бири-иккинчисидан тортиб олишяпти. Хуллас, уни мендан аввал шерикларим ўқиб чиқишди-да, роса мириқиб кулишди. Устингиздан эмас, албатта.
“Вой-бў-ў!.. Кумушой, поччамиз ростданам “Ўтган кунлар”даги Отабекка ўхшаб, сизни роса асраб-авайларканларми? Эрларимиз келишсин, биз ҳам “келинлар қўзғолони”ни кўтарамиз. Нимага энди бизга мактуб келмаслиги керак экан?” дейишган эди, “Шу кунгача қайси бирингиз кимга икки энлик хат битган эдингизки, энди жавобини кутасиз?” дея бир оғиз гап билан уларни мот қилиб қўйдим. Шунда ҳам қақажон Заҳро енгилишни истамай: “Мен ҳозироқ ўтириб мактуб битаман. Кумуш опа, фақат сиз менга нима деб ёзишим кераклигини айтиб турсангиз, бўлгани!” дейди.
“Ие, сизга айтиб турсам, унда у менинг мактубим бўлиб қолади-ку? Хат ёзаётган одам ўз туйғу ва кечинмаларини фақат ўзи чин дилдан изҳор қилмаса, у ҳолда ҳисобга ўтмайди. Яъни машҳур филмда “Шоҳ сохта экан!” дейишганидек, мактубингиз “сохта” чиқиб қолади! Сохта хатга эса ҳеч ким жавоб ёзмайди!” дея қўрқитдим-да, шерикларимга “ҳазилимни сездириб қўйманглар” дегандек кўзимни қисиб қўйдим. Лекин, аслидаям шундай эмасми, Бегим?
Ҳа, айтганча, сизга уларни таништиришни унутган эканман, чоғи. Пайти келганда, келинг, улар ҳақида икки оғиз маълумот ёзақолай. Биз жами саккиз кишимиз. Йўқ-йўқ, асло қўрқманг, битта палатада эмас. Палатамизда тўрт кишимиз. Аммо ёнимиздаги палатадагилар ҳам тўрт киши бўлиб, қувласак ҳам бизнинг хонамиздан кетишмайди. Кимнинг ортидан нима келса, ўртада! Хонамиздаги Гулчеҳрахон исмли жувон билан деярли тенгдошмиз. Фақат унинг ёши мендан озгина кичикроқ. Боришимдан бир кун аввал келган экан. Биринчи танишган кунимизданоқ бир-биримизга қаттиқ боғланиб қолдик. Ундаги самимийликни, беғуборликни, олижанобликни шу пайтга қадар ҳеч кимда, ҳеч кимда кўрмаганман!
Менсиз томоғидан бирор нарса ўтмайди. Ҳатто бир дона олманиям иккига бўлиб, ярмини илинади. “Егим келмаяпти, илтимос, ўзингиз ей қолинг”, десам, “Унда мен ҳам емайман!” дея туриб олади. Гоҳида хижолат бўлиб кетаман.
Заҳроям ажойиб, қувноқ келин! Салимахон билан Солиҳахонларнинг ўринларига янги беморлар келишди. Улар билан ҳам тез тил топишиб олдик. Малика опа бўлса, биздан анча ёш катта, мактабда ўқитувчи экан. Мактабда ўқитувчига ўхшасалар-ўхшарлар-ку, аммо бизнинг ичимизда “сиёсат”ниям унутиб қўядилар — тенгдош дугоналарга ўхшаймиз. Муяссар опа билан Холидахон бугун туғруқ бўлимига ўтказилди. Ҳар икковларига Яратганнинг мадади ҳамроҳ бўлсин! Уларнинг ўринларига ҳалича бемор жойлаштирилмади.
Айтганча, сизга иккинчи хатимда ёзган воқеанинг давомини ёзишни унутибман-ку!
Қайси воқеа, дейсизми?  “Ким туғса-туғаверсин, аммо мен туғмайман, уйимга кетаман!” дея тўполон қилган келинчак ҳақидаги-чи? Хуллас, тўполон қилиб бақираверганиданми ёки қаттиқ қўрққаниданми билмайман, дарди “қочиб” кетибди. Ноилож қолган дўхтирлар “Бу ерда ётса, бақир-чақирлар ёмон таъсир қилиши мумкин. Қачон дарди қайта келса, шунда олиб келасизлар”, дея уйига жавоб бериб юборишибди.

*   *   *

Кеча тун ярмида бир жувон қабул қилинган экан. Келтирган йигит ўзини “эриман”, дея таништирибди-да: “Сизлар қабул қилаверинглар, ҳозир мен бир соат ичида керакли нарсаларни етказиб келаман”, дея “ғойиб” бўлибди. Қабулхонадагилар бир соат кутишибди, икки соат... Жувоннинг бўлса, аҳволи яхшимас. Ниҳоят, бизнинг ёнимиздаги палатага олишди. Керакли дори-даводан эса дарак йўқ. Тонг отибди ҳамки, йигит ҳамон “келади”. Жувондан сўрашса, аниқ бир гап айтолмасмиш. Шунда унинг қийналиб кетганини кўрган дўхтирлардан бири дорихонадан барча керакли дориларни келтиртирибди ва муолажани бошлашибди. Туғруқ пайти яқин қолган, аммо аёлнинг камкучлигини пайқаган ўша доя яна ходимлардан бирини дўконга югуртирибди. Аёлнинг қорни жуда очиқиб кетган экан. Йиғлаб-йиғлаб овқатланиб олибди. Орадан икки соатча вақт ўтиб, қийинчилик билан гўдак туғилибди. Чақалоқ учун керакли дори-даволар яна ўша “халоскор”нинг зиммасида. “Савоб қилсанг, бутун қил!” дейилган буйруққа кўра доя яна бурчини сидқидилдан адо қилибди. Она-бола учун таҳдид солиб турган хавф-хатар ортда қолибди. Шундаям “ота”дан дарак бўлмабди.
Туғруқдан сўнг доянинг ҳамкасблари: “Сиз ўзи кимга яхшилик қилаётганингизни биласизми? Ким билсин, ҳали битта фоҳиша бўлиб чиқадими? Ким билсин, сарфлаган пулларингиз қайтадими ёки ҳавога учиб кетдими?” дея норозилик билдиришибди.
Доя бўлса:
“Мен ундан ундириб олиш учун сарфлаганим йўқ. “Яхшилик қил, сувга сол. Билса — балиқ, билмаса — Холиқ билади!” Балки у ростданам ёмон аёлдир, фоҳишадир, бу бизга қоронғу. Аммо ҳали дунё юзини кўрмаган болада нима айб? Мен ўша бегуноҳ норасидага ачиндим, холос. Нимаики қилсам, фақат унинг учун қилдим!..” дея жавоб берибди...
Бегим!
Бу ҳақда эшитарканман, қалбимга бир титроқ югурди. Кимдир Худодан қўрқмай, ўз пуштикамаридан бунёд бўлган гўдакдан ҳали туғилмай туриб, тониб кетгани ҳолда, кимдир Худога бўлган қўрқувининг, муҳаббатининг кучлилигидан бир бегонанинг зурриёди жонини сақлаб қолиш илинжида эҳтимол чўнтагидаги энг сўнгги чақасини сарфламоқда эди!..
Пешин маҳали муолажахонада ўша доя билан тўқнаш келиб қолдим. Аёлни диққат билан кўздан кечирдим. Унинг киши эътиборини ўзига тортадиган ҳеч нарсаси — қулоқларида ялтираган тилла зирагу бармоқларини безаган қўша-қўша олтин узуклари йўқ эди. Бўйнини “қучоқлаган” бармоқ қалинлигидаги тилла занжири ҳам кўринмасди.
Фақат... Фақат чеҳрасида шундай улуғвор бир нур бор эдики, шунчалар илоҳий бир файз мужассам эдики, қараган одам кўзларини ундан узолмасдан маҳлиё бўлиб қоларди!..
Ана шундай нурли чеҳраю раҳматга ғарқ кўнгилни сизу бизгаям насиб этишини тилайман!

*   *   *

Ҳа, айтганча, бундан кейин хатларимни ҳамширалардан, фаррошлардан, умуман ҳеч кимдан бериб юбормайман. Айниқса, пастда навбатчиликда ўтирадиган бир аёл бор-ку, унга ҳечам ишонмайман! Сабабини кейинги хатимда ёзаман. Яхшиси, ўзингиз келганингизда деразадан “самолёт” қилиб учира қолганим афзал. Фақат “самолётимиз”ни бошқаларнинг қўлига тушириб қўйманг!
Қўмондоним, у ҳолда бешинчи “самолёт”ни қарши олишга тайёр туринг. Сиз ҳам ЎЗИНГИЗНИ ЭҲТИЁТ ҚИЛИНГ!

КУМУШИНГИЗ