1. Skip to Menu
  2. Skip to Content
  3. Skip to Footer
  1. Home
  2. Муносабат
  3. Таълим
  4. Сара мақолалар

Моҳипайкар Кўсем Султон Усмоний Султон Аҳмаднинг рафиқаси

Ҳуррам Ҳасаки Султон Сулаймон Қонунийнинг аёли

Қариндошлар орасида никоҳ мумкинми?

  • Печать
Подробности
Бўлим: Фатволар
Чиққан санаси: 03 Июль 2014
(Нашр қилинган санаси)

Мен ЮНЕСКО ташкилоти қошида ташкил этилган «Ипак йўли» радиолойиҳасида репортёр бўлиб ишлайман, асосан аёллар масалалари, муаммолари бўйича репортажлар тайёрлайман. Яқинда қариндошлар ўртасидаги никоҳнинг салбий оқибатлари ҳақида туркум репортажлар тайёрлаш учун Наманган вилоятида хизмат сафарида бўлиб қайтдим. У ерда аксарият оилаларда қариндошлар ўртасидаги никоҳни учратиш мумкин. Ака-укалар ҳам бир-бири билан қуда бўлишган. Тиббиёт ходимларининг айтишича, улардан ногирон фарзандлар туғилган. Динимизда қариндошлар ўртасидаги никоҳга рухсат берилганми ва қандай ҳолларда? 

ЖАВОБ: Никоҳи ҳаром қилинган аёллар ҳақидаги далилларни ўрганиб чиқилганидан сўнг уламоларимиз уларни бир неча гуруҳларга тақсим қилишган:
1. Никоҳи абадий ҳаром қилинган аёллар.
2. Никоҳи вақтинча ҳаром қилинган аёллар.
Никоҳи абадий ҳаром қилинган аёллар уч хил бўлади:
а) Насаб йўли билан никоҳи абадий ҳаром қилинган аёллар.
б) Эмизиш йўли билан никоҳи абадий ҳаром қилинган аёллар
в) Қудачилик йўли билан никоҳи абадий ҳаром қилинган аёллар.
Насаб йўли билан никоҳи абадий ҳаром қилинган аёллар қуйидагилар: она ва момолар, қизлар, опа-сингиллар, аммалар, холалар, ака-укаларнинг қизлари, опа-сингилларнинг қизлари.  Ушбу тоифадаги аёлларнинг никоҳи ҳаромлиги Қуръони каримнинг Нисо сурасидаги 23-ояти каримада очиқ-ойдин зикр қилинган.
Эмизиш йўли билан никоҳи абадий ҳаром қилинган аёллар қуйидагилардир:
Ояти каримада бундай аёллардан фақат икки тоифаси - эмиш туфайли ака бўлганлар ва эмиш туфайли опа-сингил бўлганлар зикр қилинган. Қолганлари эса, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг умумий қоидага айланиб қолган ҳадиси шарифлари: “насаб туфайли ҳаром бўлганлар эмиш туфайли ҳам ҳаром бўлурлар” ҳадисида зикр қилинганлардир. Шу эътибордан қуйидагилар ҳаром бўлади:
1. Эмизган она. Бунга момолар ҳам киради.
2. Эмикдош қиз. Бир одамнинг хотини бегона қизни эмизса, ўша қиз эмизган аёлнинг эрига ҳам қиз бўлади. Чунки, аёлнинг сути эри билан бўлган жинсий алоқаси, ундан бўлган ҳомиласи туфайли пайдо бўлган. Шунинг учун эркак киши ҳам хотинини эмган болага сут орқали боғланади. Бунга эмиш туфайли қизнинг қизи ҳам, ўғилнинг қизлари ҳам киради. Яъни, кишига унинг эмикдош қиз набиралари никоҳи ҳам ҳаромдир.
3. Эмикдош опа-сингиллар. Мусулмон киши ўзи билан эмикдош бўлган опа-сингилларига уйланиши ҳаромдир. Бу хилдаги опа-сингиллар эмиш йўли билан турли ҳолатларда юзага келиши мумкин: а) бир боланинг онасини бегона қиз эмса, улар орасида эмикдошлик опа-сингиллик ёки опа-укалик пайдо бўлади; б) бир бола бегона аёлни эмса, аёлнинг туққан қизлари боланинг опа-сингилларига айланади; в) бир бола ва бир қиз бошқа бир аёлни эмсалар ҳам эмикдош ака-сингил бўлади.
4. Эмикдош аммалар. Бир ўғил бола бегона аёлни эмса, ўша аёл эрининг опа-сингиллари унга эмикдош аммаларига айланадилар ва боланинг уларга уйланиши ҳаром бўлади.
5. Эмикдош холалар. Бир ўғил бола бегона аёлни эмса, ўша аёлнинг опа-сингиллари мазкур болага эмикдош холага айланади ва уларга уйланиши ҳаром бўлади.
6. Эмикдош ака-укаларнинг қизлари. Бола ўз онасини эмган бегона болалар билан, ўзини эмизган бегона аёлнинг болалари билан ва ўзи билан бирга бошқа бегона аёлни эмишган болалар билан эмикдош ака-укага айланадилар. Ана ўша эмикдош ака-укаларга бир-бирларининг қизларига уйланишлари ҳаром бўлади.
7. Эмикдош опа-сингилларнинг қизлари. Эмикдош опа-сингиллар ким эканлигини аввалда айтиб ўтдик. Уларнинг қизларига уйланиш ҳам ҳаромдир.
8. Эмикдошлик қайноналар. Бунда хотинининг эмизган онаси ва момоси кўзда тутилган. У хотинга ақди никоҳ қилиши билан, худди насаб жиҳатидан унга она ва момо бўлган аёллар унинг эрига ҳаром бўлганидек, аёлнинг эмикдошлик она ва момолари ҳам ҳаром бўладилар. Ақди никоҳ бўлса бўлди. У хотин билан бирга яшамай туриб ажрашиб кетса ҳам барибир.
9. Эмикдошлик бўйича ўгай она ва момолари. Бошқача қилиб айтганда бир кишига уни эмизган аёлнинг эрининг бошқа хотинлари ва уларнинг оналари ҳам ҳаром бўлади.
10. Эмикдош фарзандларнинг хотинлари. Бир одамнинг хотини эмган боланинг хотини унинг эрига ҳаром бўлади. Чунки бу ҳолда эмикдошлик ўғилнинг хотини, у эркакка эмикдошлик келин бўлади. Насабий келинга уйланиш абадий ҳаром бўлгандек, эмикдошлик келинга уйланиш ҳам абадий ҳаромдир.
11. Хотинининг эмизган қизи. Айтайлик, бир киши хотин олди. У киши бошқа эридалик чоғида бир қизни эмизган эди. Ўша қиз янги эрга эмикдошлик бўйича ўгай қиз бўлади. Агар эркак хотин билан эру-хотин бўлиб, қовушиб яшаган бўлса, эмикдош ўгай қиз унга абадий ҳаром бўлади. Агар хотинга ақди никоҳ қилиб туриб, бирга яшамай туриб ажрашиб кетса, унинг эмизган қизига уйланса бўлади. Зотан, насаб масаласи ҳам шунга ўхшаш.
Эмикдош қариндошлар билан никоҳда бўлиш ҳаром қилинишининг тўла ҳикмати бошқа ҳукмларнинг тўла ҳикмати каби фақат Аллоҳ таолонинг Ўзига маълум. Аммо бу ҳукмнинг ҳозирча бизга маълум ҳикматлари ҳам бор. Гўдак фарзанднинг суяги ва эти она сути туфайли шаклланади. Бу, инсоннинг бутун вужудида эмган сутининг доимий таъсири бўлади, деганидир. Чунки суяк ва эт инсонда умр бўйи қоладиган ва ҳар лаҳзада бадан-вужудга ўз таъсирини ўтказиб турадиган нарсалардир.
Ана шундай таъсирга эга бўлган бир хил сутдан эмиб катта бўлган кишиларнинг никоҳ алоқасида бўлишлари ўта зарарли бўлади. Уларнинг ўз соғликларига ҳам, улардан пайдо бўладиган зурриётга ҳам катта мусибат етказади. Бунинг устига аёл киши гўдакни эмизганда унга фақат сутинигина ўтказмайди, балки меҳр-муҳаббатини, ўзидаги ҳис-туйғуларни, руҳий-маънавий ҳолатларини ҳам ўтказади. Ана шундоқ нарсаларда шерик бўлган кишиларнинг никоҳ алоқасида бўлишлари яхши эмас.
Худодан юз ўгирганлар ҳам бу ҳақиқатни энди-энди тушуниб келмоқдалар. Она сутидаги хислатларни тан олмоқдалар. Бир куни келиб Исломнинг бу ҳукмини ҳам тан олишлари турган гап (Аллоҳ билувчидир).

Айбимни қандай юваман?

  • Печать
Подробности
Бўлим: Фатволар
Чиққан санаси: 01 Июль 2014
(Нашр қилинган санаси)

Зино катта гуноҳ эканини биламан, лекин, афсуски, бу ишга бир марта қўл урганман. Бугун эса виждоним қийналади. Ўз гуноҳимни қандай ювишим мумкин? Буни эримга айтсаммикан ёки йўқми, деб кўп ўйлайман. Йўл кўрсатинглар, жуда қийналиб кетдим.

ЖАВОБ: Бу саволдан эрли бир аёлнинг зино қилгани ва зиносини эътироф этаётгани, бу гуноҳдан виждони азобланаётгани, эрининг олдида ўзи айбдорлигини ҳис этаётгани маъноси чиқиб турибди. Шу билан бирга аёлда Аллоҳ ҳузурида катта бир гуноҳ содир этгани ҳисси бўлиши лозим.
Бундай ҳолатда бугунги шароитимизда, бошқа мусулмон давлатлари шароитида ҳам гап бир хил. Худди шундай саволлар бошқа Ислом юртларида ҳам берилади. Ўзим шахсан буни радиода эшитиб, газета-журналларда ўқиганман.
  Хоҳ эркак, хоҳ аёл бўлсин, шайтон васвасасига учиб, зино деб аталмиш катта бир гуноҳни содир этган бўлса, бундай ҳолатда чин қалбдан тавба қилиши лозим. Мана шу бугунги кунга мос жавобдир. Мазкур гуноҳга қўл ургач, кейин афсус қилган одам астойдил Аллоҳ таолога тавба қилиши керак. Бўлиб ўтган нохуш амал, катта гуноҳга чин дилдан надомат чекиши керак ва умр бўйи мана шу нарсани хаёлига ҳам келтирмасдан тавба-тазарруъ билан гуноҳини ювиш учун Аллоҳ таолога кўпроқ ибодат қилиб ўтиши лозим бўлади. Ана шунда бу ёғи Аллоҳ таолонинг Ўзига ҳавола бўлади. Кечирадиган Аллоҳ таолонинг Ўзи.
Аммо бу гапни асло бировга айтмаслик керак. Мана, билдирмай саволни сўрадими, ҳукмни билдими, демак, ҳеч кимга айтмасдан беркитиш керак. Шоядки, Аллоҳ таоло буни беркитса деган умидда ва астойдил тавба қилиши керак. Бу нарсага ва бошқа гуноҳларга умуман яқинлашмаслик даркор. Парвардигори олам бундай гуноҳлардан барчани асрасин ва тавба қилувчиларнинг тавбаларини қабул этсин (Аллоҳ билувчидир). 

Аёллар сочини бўяши мумкинми?

  • Печать
Подробности
Бўлим: Фатволар
Чиққан санаси: 01 Июль 2014
(Нашр қилинган санаси)
Аёллар сочларини ҳар хил соч бўёқларида, масалан «ACMA-COLOR» деганида бўяшса бўладими? Бу ҳолда ғусл, таҳорат қилинса, ўринга ўтадими?

ЖАВОБ: Сочни бўяса бўлади ва бунинг ғусл ҳамда таҳоратга зарари йўқ. Бу ҳақда муҳтарам устоз доктор Ваҳба Мустафо Зуҳайлий ўзининг «Фатавоий Муосира»  китобида қуйидагиларни ёзади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам оқарган соч ва соқолни бўяшни мубоҳ қилганлар. У зотдан собит бўлган ҳадисда бу маъно бор».
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Албатта, яҳудий ва насоролар бўямайдилар. Бас, уларга хилоф қилингиз», дедилар» (Бухорий, Муслим, Абу Довуд, Термизий, Насаий).  Шофеъийлар сочни қорага бўяшни ҳаром, дейишган. Чунки Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Абу Бакрнинг отаси Абу Қуҳофани бундан қайтарганлар. Унинг соч-соқоли ҳақида «иккисини ўзгартиринглар, қорани четлатинглар» деганлар. Лекин фуқаҳолар жумҳури: бу нарса Абу Қуҳофага ўхшаган ўта қари одамларга хос, дейишган. Саҳоба ва тобеъинлардан бир жамоа, Усмон, Ҳасан, Ҳусайн, Уқба ибн Омир, улардан кейин Ибн Сирийн, Абу Бурда ва бошқалар қорага бўяшган».
Уламоларимиз бу масалада, хусусан, сочни қорага бўяш ҳақида турли ҳолатларни эътиборга олиб бир қанча гапларни айтишган. Жумладан, оила қурмоқчи бўлган одамнинг алдаш учун сочни қорага бўяш ҳаром, дейилган. Аёл кишига эри рухсат берса жоиз, деганлар ва ҳоказо (Аллоҳ билувчидир).

Дам солинса, турмуш қуриш тезлашадими?

  • Печать
Подробности
Бўлим: Фатволар
Чиққан санаси: 01 Июль 2014
(Нашр қилинган санаси)

Халқимизда турмушга чиқиши кечикаётган ёки кеч уйланаётган йигит-қизларни домлага олиб бориб ўқитиш урф бўлган. Шундай йўллар билан қурилган оила қанчалик мустаҳкам бўлиши мумкин? Кишига дам солинса, турмуш қуриши тезлашадими?

ЖАВОБ: Турли сабабларга кўра турмуш қуриши кечикаётган кишиларнинг бўлиши ҳар бир жамиятда қадимдан мавжуд бир ҳолат саналади. Лекин буни дам солиб тезлатиб юбориш керак, деган гаплар шариатда мутлақо йўқ. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам даврларида ҳам саҳобаи киромлар, тобеинлар, улуғ мужтаҳидлар, кейинги ўтган мусулмон авлодлар, илм аҳли тарафидан бирон ерда «турмуш қуриши кечикаётган ёшларга дам солса турмуш қуриши тезлашиб кетади» деган тушунча мутлақо бўлмаган. Бунақа дам солиш шариатда йўқ нарса, балки бундай пайтларда Аллоҳдан яхши бир оила сўраб, яхши умр йўлдош сўраб дуо қилиш, аҳли фазллардан дуо сўраш мумкин. Лекин «дам солса шунақа бўлади» деган тушунча мутлақо нотўғри гап. Бундай эътиқодлардан четда бўлишимиз керак (Аллоҳ билувчидир).

Сунъий ҳомила зино ҳукмидами?

  • Печать
Подробности
Бўлим: Фатволар
Чиққан санаси: 01 Июль 2014
(Нашр қилинган санаси)

Сунъий ҳомиладорлик ила туғилган, яъни мутлақо бегона эркакнинг уруғи билан уруғлантирилиб дунёга келган бола зинодан туғилган бола ҳукмидами? 

ЖАВОБ: Бегона эркакнинг уруғидан урчитилган сунъий ҳомиладорлик зино билан баробар. Бундан туғилган бола ҳам зинодан туғилган (валади зино) ҳисобланади (Аллоҳ билувчидир).

Еще статьи...

  1. Зинодан туғилган болани асраб олиш мумкинми?
  2. Хотиннинг ажрашишга ҳуқуқи борми?
  3. Яширинча никоҳ қилиш мумкинми?
  4. Ёмон хаёллардан қутулиш учун нима қилай?

Кўп манзур бўлган мақолалар

Ҳозир сайтимизда 245 та меҳмон бор, сайт аъзолари эса йўқ

Зинонинг “замонавий” тури

Собиқ синфдошим. «Одноклассники.ру» сайтидан топиб олдим. Биз мактабда ўқиб юрган кезлармиз севишардик... Буни қаранг-ки, «одноклассники»дан топишганимизда, у мени ҳалиям севишини айтди. Муҳаббатимиз сўнмаган экан.

Оила, никоҳ, талоқ (фатволар)